ANPT. Issue #68, 2024. Абярэг "Саламяны Павук"

  A Needle Pulling Thread, Issue #68 (2024)  |Geometrics 

 -публікацыя ў часопісе-

The Straw Pavouk Talisman.  

Абярэг "Саламяны павук".

Па вечарах перад новым годам беларуская сям’я збіраецца разам, каб майстраваць “Саламянага павука”. Збіранне Павука – гэта ня толькі мастацтва і рамяство; гэта свайго роду гульня для ўсёй сям'і, ня менш захапляльная, чым будаваць гарады з Лега або складаць пазл з 1000 часцінак.

 Саламяны павук — адзін з самых старажытных абярэгаў у Беларусі, створаны з саломкі і нітак. Ён лічыцца сакральным аб'ектам, таму што яго геаметрычная форма і працэс вырабу паўтараюць боскую геаметрыю стварэння Сусвету. Адна з легенд расказвае, што ўвесь Сусвет як найвялікшы шэдэўр быў сатканы павуком.

Саламяны павук робяць у пачатку новага года, мяркуючы, што ён будзе служыць ахоўнікам дома і сям'і на працягу ўсяго года. Уважаецца, што ён ловіць і знішчае злыя сілы. Звычайна яго падвешваюць да столі, або ў дзвярным праёме, або над дзіцячай калыскай.

Распрацоўваючы схему для свайго трэцяга вышытага Саламянага Павука, я імкнулася ўжыць колеры, як мага больш набліжаныя да сапраўднай саломы. А ягоны дызайн натхнёны традыцыйнымі беларускімі ўзорамі, якія выкарыстоўваліся для тканых посцілак.

Набыць схему ў краме Etsy      Іншыя публікацыі ў ANPT 

The Pattern is available on my Etsy store here.    The other publications in the ANPT

--------------------------------------------------------------------

At the start of a new year, Belarusan families gather in the evening to create the Straw Spider—known as Salamiany Pavouk. The activity isn’t just a craft; it’s a kind of game that engages the whole family, as exciting as building cities out of Lego or working on a 1000-piece puzzle.

The Straw Pavouk is one of the oldest talismans in Belarus, traditionally made from straw and thread. It’s considered a sacred object because its geometric shape and the process of making it are believed to echo the divine geometry of the Universe’s creation.

According to legends, the entire universe was woven as the greatest masterpiece of a spider.

Families make the Straw Pavouk at the beginning of each new year, believing it will serve as a protector for their home and family throughout the year. It’s thought to catch and destroy evil forces.

Typically, it’s hung from the ceiling, or in a doorway, or above a baby’s crib.

 For my third stitched Straw Pavouk, I aimed to use colours that closely resemble real straw. The design is inspired by traditional Belarusan patterns, like those found in woven coverlets.

 The word ‘pavouk’ means ‘a spider’ in Belarusan language.

ANPT. Issue #67, 2024. "Папараць-Кветка"

 A Needle Pulling Thread, Issue #67 (2024)  Trails in the Woods 

 -публікацыя ў часопісе-

The Fern Flower.  

"Папараць-Кветка".

У самую кароткую ноч - Купальскую ноч - адбываецца самае вялікае Таемства. Гэтая ноч – Шлюбная Ноч Сонца ды Зямлі.

Гэта ноч, калі ўся нечысьць, што існуе на зямлі, зьбіраецца на свой шабаш дзеля таго, каб перашкодзіць злучэньню Сонца ды Зямлі. І хто каго пераможа, залежыць ад людзей. Гэта яны сваімі песьнямі, гульнямі, дзеямі дапамагаюць Сонцу і Зямлі пераадолець злую сілу, дзеля таго, каб на зямлі зноў змагло нарадзіцца Жыцьцё. Каб рыхтык праз дзевяць месяцаў нарадзіўся Сын Сонца ды Зямлі – Ярыла, які прывядзе з сабой Вясну, каб зноў і зноў на зямлі нараджаліся беларусы, якія вядуць свой род ад Ярылы.
Вось у гэтую чароўную ноч, ды адно ў гэтую ноч, і расьцвітае таямнічая, сакральная Папараць-Кветка. Той, хто знайдзе яе, здабудзе сабе шчасьце на цэлае жыцьцё: усе ягоныя пажаданьні будуць зьдзяйсняцца, сам ён будзе разумець мову Прыроды – і гэткім чынам набудзе надзвычайную Сілу...
Але... Сутнасьць сакральнасьці Папараць-Кветкі ў тым, што яна ніколі не цьвіце...
Гэта адно прыгожы беларускі міт...
Але мы яго вельмі любім. А таму зноў і зноў адпраўляемся на пошукі запаветнай Папараць-Кветкі...
Напэўна, таму, што ў гэтым і палягае Беларуская Душа, і Папараць-Кветка зрабілася ўвасабленьнем Лёсу нашае Нацыі...

Але нязьменна на зямлю прыходзяць Вясна і Ярыла, а гэта значыць, што Род Беларускі на зямлі не зьвядзецца ніколі, а будзе жыць вечна, каб зноў і зноў дапамагаць злучэньню Сонца ды Зямлі. 

Набыць схему ў краме Etsy      Іншыя публікацыі ў ANPT 

The Pattern is available on my Etsy store here.    The other publications in the ANPT

 -------------------------------------------------

Deep in the forests of Belarus lies the elusive Fern Flower, steeped in ancient magic and mystery.

According to Belarusan folklore, the Fern-Flower blooms solely only on the shortest night of the year, the Summer Solstice, revered as the Koupala-Night holiday in Belarusan tradition.

 Legend holds that whoever discovers the Fern-Flower shall be bestowed with great fortune and extraordinary powers. Possession of this enchanted blossom grants the ability to comprehend the language of animals, unveil hidden treasures, and effortlessly bypass any obstacle, whether it be a lock or a spell. Each tale weaves its narrative of the flower’s gifts, with some (the most romantic) luring the young in search of love’s favour.

 The legend continues with the quest for the Fern Flower must be undertaken alone in darkness, as malevolent spirits fiercely guard its secrets, making the journey perilous and arduous. These spirits convene during the Koupala-Night, seeking to disrupt the sacred Union of the Great Sun and the Earth, celebrated on this auspicious occasion.

Throughout the Koupala-Night festivities, people engage in various magical rituals to honour the Union of the celestial and terrestrial realms. The night is filled with joyous revelry, as bonfires illuminate the darkness, dancers twirl around them, and songs of old are sung. Maidens craft garlands of wildflowers to divine their fortunes, releasing them into the flowing waters of rivers.

 In homage to this cherished tradition, I have fashioned my rendition of the Fern flower, shaped in the likeness of the traditional eight-pointed star. Within the design, I incorporated the geometric symbol of the Fern and the emblem of the celestial Union, nestled in the upper left corner.

 May the stitching of this magical Fern Flower bestow upon you all its wondrous blessings and benefits.

The Pattern is available on my Etsy store here 

ANPT. Issue #65, 2023. Абярэг "Павук" 2

 A Needle Pulling Thread, Issue #65 (2023)  A Bright Future 

-публікацыя ў часопісе-

Pavouk Talisman 2.  

Абярэг "Павук" 2.

Саламяны Павук – адзін з самых старажытных абярэгаў у Беларусі. Па традыцыі яго вешаюць на самым пачэсным месцы ў хаце перад Новым годам, каб ён аберагаў сям’ю і дом напрацягу ўсяго наступнага году.

Павукі вырабляюцца з лёгкіх саломінак і таму выглядаюць такімі бязважкімі і карункавымі. Падвешаныя да столі, яны нагадваюць па-майстэрску сплеценую павуціну, таму і называюцца павукамі. Беларусы верылі, што злыя сілы, няшчасці і хваробы, якія заблытаюцца ў павуцінні, забярэ павук, захаваўшы ў сям'і мір ды згоду.

 Я распрацавала і вышыла Павука, які нагадвае зробленага з саломы, і спадзяюся, што ён можа прынесці шчасце і дабрабыт тым, хто будзе яго вышываць. 

Набыць схему ў краме Etsy     

 Іншыя публікацыі ў ANPT 

-------------------------------------------------

The Straw Pavouk, which translates to Straw Spider, is among of the oldest talismans in Belarus. It was traditionally hung in the most honorable place before the New Year to protect the house and the family throughout the upcoming year. 

The Pavouk is assembled from light straw tubes and looks weightless and lacy.  When suspended from the ceiling, it resembles a skillfully woven web, hence the name spider. Belarusians believed that any evil forces, misfortunes or diseases that get tangled in the web would be taken away by the spider, keeping peace and harmony in the family.

 I designed and embroidered Pavouk that resembles the one made of straw, and I hope it can bring happiness and wellness to those who stitch it. 

The Pattern is available on my Etsy store here

ANPT. Issue #64, 2023. "Кругі-на-вадзе" 4

 A Needle Pulling Thread, Issue #64 (2023)  Textures 

-публікацыя ў часопісе-

Ripples On Water 4.  

"Кругі-на-вадзе 4".

Я рада прадставіць сваю чацьвёртую работу з маёй серыі “Кругі-на-вадзе”. Гэтыя зачаравальныя ўзоры створаны на аснове беларускіх геаметрычных ткацкіх узораў.

Такія ўзоры выкарыстоўваліся для вырабу посцілак, габеленаў, ручнікоў і інш. Дызайн мае характэрны аптычны эфект і дзейнічае як мандалы, каб асвяжыць і зарадзіць назіральніка энергіяй.

Большасць з такіх узораў асацыюецца з вадой і крыніцай. У сваю чаргу, крыніца з’яўляецца сімвалам самой Беларусі. З часам гэтыя “вадзяныя” ўзоры  сталіся брэндам беларускай культуры

Набыць схему ў краме Etsy     

 Іншыя публікацыі ў ANPT 

------------------------------------------------

I am so happy to share with you this fourth installment of my Ripple On Water Series.  These mesmerizing designs are based on Belarusan geometrical weaving patterns.

Such patterns were used for making bed coverlets, wall hangings, towels and such. The designs have a distinctive optical effect and work as mandals to refresh and energize the observer.

Most designs are associated with water and a spring. In turn, the spring is a symbol of Belarus itself. Over time these waterlike designs became a brand of Belarusian culture. 

The Pattern is available on my Etsy store here

Удалечыні, на мове сэрца

 "Літаратура і Мастацтва" № 10 (4554) 12 сакавіка 2010 г., бачына 12

http://lim.by/limbyfiles/lim10.pdf

Сяргей Панізьнік. Гутарка з беларускай пісьменніцай у Канадзе Ірынай Варабей ...далей як Вас прадставіць?

​

Ірына Варабей. Можна сказаць: дызайнерка-вышывальніца.

​

С.П. Дзесяць гадоў таму вы пакінулі сімвалічнае радаводнае гняздоўе на Чэрвеньшчыне, цёплыя і астуджаныя шчылінкі мінскага побыту. І вось выпускніца філалагіччнага факультэта БДУ (аддзяленне беларускай і рускай мовы і літаратуры) піша ў канадскім горадзе Таронта: "Гэта ж трэба такое: апынуцца на іншым канцы свету, каб менавіта тут і загаварыць па-беларуску!" Якія ж асаблівасці Вашага пераходу з мовы хлеба на мову сэрца?

​

І.В. Беларуская мова ніводнага дня не была -- і ня ёсьць цяпер -- мовай хлеба. Тут такая справа: у юнацтве я актыўна займалася спортам (была нават неяк у зборнай Беларусі), і яшчэ пакуль вучылася на пятым курсе пачала працаваць трэнерам. І пасьля заканчэньня так і працягнула трэнерства аж на 14 гадкоў. ...А там ведаеце - там быў далёка не беларускамоўны асяродак.

Свае стасункі з дзяржаўнай філалогіяй я апісала ў сваім эсэ "Ўпартасьць кветак".

​

С.П. Да Вашага прыбыцця, спадарыня Ірына, у Канадзе жыло ці не 10 тысяч беларусаў. На сённяяшні дзень жыве ці не 100 тысяч з амаль 5 мільёнаў нашых суайчыннікаў, якія знаходзяцца па-за межамі Рэспублікі Беларусь. Нехта з паязджанаў шчыльна зачыняе за сабой этнічныя дзверы, нехта пакутуе ад настальгіі. Чаму турботы аб надзённым хлебе не патушылі ў Вас пошукі "залатога вядзерца", у якім творчы экстаз натхнення, выпраменьванне наканаванасці лёсу?

​

І.В. Вы, здаецца, і самі разумееце, што ўжо далі адказ на гэтае пытаньне. Варта адно яго перафразіраваць: менавіта "залатое вядзерца" й не дало турботам аб надзённым хлебе патушыць - а дакладней распаліла - той творчы патэнцыял, якім надзяліла мяне мая бацькаўшчына. Ведаеце, я тут, сярод "старой" эміграцыі пачула выраз, які мне падаецца найбольш блізкім: "Мне баліць Беларусь".

​

С.П. Дзіўлюся Вашай апантанасці. Што па чарзе сыходзіла на Вас з нябёсаў: уменне ствараць уражлівы фотокадр, вышываць, пісаць прозу і вершы?

​

І.В. Гэта залежыць, пра які перыяд жыцьця Вы пытаецеся. У юнацтве я пісала і прозу, і вершы ("хто ж ня піша ў дзевятнаццаць год?..."), але ўсё пад падушку, яно і зараз там ляжыць. Вышываць я пачала ў восем год, нават спрабавала свае схемкі рабіць. Але потым усё зноў жа лягло пад падушку, бо усе мы кінуліся ў вязаньне, гэта было больш практычна. Але марыла вышываць праз усе гады. Нават калі ў Канаду ехала, былі такія закіды ў думках: вышываць, дызайны рабіць - усё на ўзроўні ружовых мараў... А фатаграфія нават ня ведаю, адкуль узялася. Мой бацька быў прафесійным фатографам-журналістам, ён і даваў мне першыя лекцыі. І я вось была гордай ўладальніцай славутай "Смены-8М". Далей сямейных альбомаў, праўда, не пайшло.

Ну, а ў Канадзе... Тут ужо ўсё неяк разам навалілася... :)

​

С.П. Вас прынялі ў сябры Саюза беларускіх пісьменнікаў. А гэта ацэнка прафесіяналізму ў літаратуры. Але адна справа выдаваць кнігі ўласных тэкстаў (згадаем выданне "Кнігазбору" "Там, дзе сэрца маё"). А ці не цяжэй займацца перакладамі, у Вашым выпадку - на англійскую мову? Вы перастварылі "са сваёй ангельскай" на беларускую і наадварот. Загучала ў Вас па-англійску і "Найвышэйшая песня Саламона". Але ж Вамі выкананы пераклад кнігі Кастуся Акулы "Заўтра ёсць учора", якая лічылася бестселерам у англамоўных чытачоў. Дапамагло дабраславенне аўтара?

​

І.В. Я, разумееце, лінвіст па прыродзе сваёй. А пераклады -- гэта такая гульня лінгвіста. Я ўвесь час у яе гуляюся: а як гэта сказаць па-...

Ці дапамгло дабраславеньне Кастуся? Напэўна. Я думаю, Гасподзь нездарма нас зьвёў разам і даў нам некалькі гадоў сумоў'я. Мы былі патрэбныя адзін аднаму. Для мяне - ягоны добры літаратурны досьвед. Яму - суразмоўца ды аднадумца. Я ўсьцешваюся думкай, што, напэўна, дала яму такое неацэннае пачуцьцё несамотнасьці ў апошнія гады ягонага доўгага жыцьця.

​

С.П. Сёлета выходзіць Вашая новая кніга перакладаў -- "Легенды Ванкувера" канадскай індзеянкі Паўлін Джонсан-Тэкеянўакей. Для беларусаў - экзотыка? А чым растлумачыць такое прытуленне: спачуваннем да рэзервацыйнага лёсу індзейцаў у Канадзе, ці ўласнай гаркатой, што і родную літаратару мала ведаюць у свеце?

​

І.В. Для беларусаў індзейская літаратура - і экзотыка, і не. Нашае пакаленьне выгадавалася на амерыканскіх ды "Дэфа"-ўскіх вэстэрнах: і фільмах, і кнігах. Хто такія індзейцы, ведаем. Але мы ведаем тое, што пра іх расказалі белыя. А вось тое, што пра сябе ды пра сьвет расказваюць самі індзейцы -- гэта, сапраўды, упершыню. А я з дзяцінства (зноў жа :) была апантаная індзейцамі (некаторыя дзіцячыя малюнкі мае нават дасёньня захаваліся), але мяне страшэнна раздражняла, што нідзе не магла знайсьці кніжкі, дзе б можна было б даведацца пра іхны лад жыцьця ды сьветапогляд да таго часу, як з'явіліся белыя. Вось цяпер у Канадзе знайшла. Хочацца падзяліцца з суайчыньнікамі.

А наконт спачуваньня "рэзэрвацыйнаму лёсу" - гэта, як моладзь кажа, крута. Бо крыху перакручана. Калі Вы прачытаеце біяграфію аўтаркі "Легендаў Ванкувера" Паўліны Джонсан - дык бадай і пазайздросьціце гэтаму лёсу. "Рэзэрвацыя" - гэта ад ангельскага "reserve" - "захаваць", "зьберагчы", "назапасіць на будучыню" - нешта кшталту запаведніка. А вось гарката ад таго, што беларускую культуру ў сьвеце мала ведаюць, прысутная - тут вы мяне разумееце. Хто б калі і беларускую тэрыторыю абвесьціў рэзэрвацыяй, ды хай бы ўвесь сьвет тады зьвярнуў на яе ўвагу ды зьлятаўся вывучаць ды прымаць меры па захаваньню беларускай культуры.

​

С.П. Вы супрацоўнічаеце з канадскімі дызайнерамі, у Таронтаўскай гільдыі вышывальніц займаецеся і вышыўкай, і аднаўленнем старажытнага беларускага арнамента, даследуеце ягоную семантыку. Ці ёсць сугуччы ў канадскіх і нашых "мацерыковых" узорах? Растлумачце мне далягады памяці продкаў на маіх рэліквіях. На ручніку-абярэгу Параскі Белавус з-пад Дзісны бачу выявы Берагіні, Вясны-Лады - памяць русалляў з Х1--ХІІ стагоддзяў. Ніжэй--ідыяграма вады, знак з эпохі неаліту. А на палавіку (ходніку), які выткала Ядзвіння з той жа гістарычнай Дзісеншчыны,--ромб, унутры якога ўтканы белы чатырохкутнік як замова: поле маё будзе засеяна. Па баках ромба знакі, якія гітлераўцы ставілі на свае танкі і самалёты. Вось вам арыйская тэма ў палярных выяўленнях. А як Вам падабаюцца "палёты" выява ўзора "дзянніца" з вострава Кіпр на нашы саматканнныя посцілкі? У Латвіі гэты ж узор называюць так: аўсэкліс (ранішняя зорка).

​

І.В. Сугуччы ва ўзорах і сымбалях можна знайсьці па ўсяе планеце. Так узгаданы Вамі узор нашага "Грамавіка" вельмі пашыраны і ў канадыйскіх індзейцах, і ў штатаўскіх. І ён у іх азначае стралу. Але вельмі шмат аднолькавых з беларускімі я знайшла узораў у народаў Цэнтральнай Амерыкі.

Тое, што нашыя беларускія ўзоры ўзыходзяць да эпохі арыяў, - гэта ўжо, здаецца, й відавочна.

​

С.П. Пратуберанцы Вашых зацікаўленняў сягаюць і Беларускага Інстытута навукі і мастацтва (БІНіМ), дзе Вы выконваеце абавязкі сакратара. Відаць, частка грамадскай працы аддаецца і на Згуртаване беларусаў Канады. ..А ёсць жа яшчэ Грамадска-рэлігійны цэнтр пры царкве св. Кірылы Тураўскага. Ёсць гурт "Яваровы людзі", Цэнтр адпачынку "Слуцак"...Без напаўнення творчай энергіяй, у тым ліку і Вашай, ніводны асяродак дзеіць не будзе. Не шкадуеце часу?

​

І.В. Шкадую. Менавіта таму канчаткова і адышла ад усіх грамадскіх справаў. Шкадую часу нават на побыт, на сяброў, нават цяпер ужо, нажаль, і на кнігі.

​

С.П. Ваш сын Антон "увесь у маму". Мастак. Уладальнік узнагароды "За персанальную сілу і мужнасць". Нават калі "куляюцца нябёсы" Вы змаглі зладзіць сямейны побыт як школу рэалізацыі адухоўленых магчымасцяў?

​

І.В. Ох, давайце пра перыяд "калі куляліся нябёсы" ня будзем. Я мала што памятаю зь яго. Такі шок быў. У мяне мама памерла на руках ад раку, я ведаю, што гэта такое.....

Што да сына, то праўда. Ён калі маленькі яшчэ па калысцы тупаў, я сказала: "Вось мая старасьць". Дык цяпер магу сказаць, што мэтанакіравана выхоўвала яго сваім шляхам. Здаецца, метадам "ад праціўнага" агульнапрынятаму ладу выхаваньня. Ну, вось маю цяпер аднадумцу ды суразмоўцу. Хаця, часам, і ня ўсе мае захапленьні ён падзяляе: у новага пакаленьня свае зацікаўленьні.

​

С.П. Вычытаў у Вашых тэкстах: "Любоў у абдымках Хлусні становіцца Ільдом". Шматзначны афарызм. Прыходзілася змагацца з такім абледзяненнем?

​

І.В. Ня ведаю, як змагацца, а ўжо ж мець справу з "Хлусьнёй" ды абледзяненьнем даводзілася кожнаму. Гэты афарызм спарадзіўся ў мяне адмыслова ў кантэксьце майго аповеду "Брат родны. Брат малочны". Там шмат такіх вобразаў, алюзіяў. Пад "Хлусьнёй" маецца на ўвазе ідэалогія, якую мы, ужо трэцяе пакаленьне ад Кастрычніцкага перавароту, усмоктвалі разам з грудным малаком, успрымалі як дадзенасьць. Малыя, мы яшчэ нават не здагадваліся, што гэта - хлусьня, але не разумелі, чаму ж усё такое "заледзянелае" вакол, і як ад гэтага "малака" ледзянеюць нашыя душы.

​

С.П. Якая тэмпература зносін між рознымі групоўкамі суайчыннікаў? Ці даюць аб сябе знаць паэты Ірына Лойка, Фелікс Аксёнцаў? Хто з сяброў трымаецца за Вашае залатое вядзерца?

​

І.В. Літаратурны асяродак у мяне невялікі, то праўда. Быў Кастусь Акула. Вольга Іпатава. Мая сяброўка Ірына Аксёнава (мы разам прыехалі ў Канаду). Сын. Але багата натхненьня маю ад сваіх сябровак у Таронтаўскай гільдыі вышывальніц. Яны шмат дапамагаюць мне знайсьці свой шлях. З фатографамі стасуюся выключна ў інтэрнэце.

​

С.П. Калісьці магілеўчанін Мікалай Судзілоўскі-Русель выступаў у абарону індзейцаў Новага Свету, пры яго дапамозе былі створаны калоніі палітэмігрантаў у знаёмым Вам Ванкуверы. Люблю згадваць паралелі і мерыдыяны, на якіх вісяць званочкі беларускай прысутнасці. Зычу і Вам, спадарыня Ірына, прадаўжаць дыфузію культур, ствараць свой непераўзыйдзены ўзор на палатне жыцця. І хай залатое вядзерца не перакуліцца: ні там, дзе сэрца Ваша, ні там, дзе гняздзечка выраю.

​

І.В. Дзякуй Вам. Як прыгожа Вы сказалі зараз! :).

Паралелі і я люблю. Бачыце, яшчэ адна - мы з Паўлінай, той, што Джонсан-Тэкеянўакей, заўзятыя веславальніцы. Я ж гэтаму спорту 21 гадок аддала. :) Гэх!..

​

С.П. Пасляслоўе, пра асабістае. Летам 2006 г. Мы спазніліся на службу ў царкве і праз паштовую шчыліну пад стол з "Беларускім словам" кінулі пакет з падарункамі: мой зборнік "Пры сьвячэньні..." з дарчымі надпісамі Івонцы Сурвілле, Кастусю Акулу (яму і мой верш, напісаны да юбілею). Быў і мой сьпеўнік "Дабравест". Але... Сп. Віялета сказала па тэлефоне, быццам у яе нешта захоўваецца. У зб. "Пры сьвячэньні..." якраз і ёсць узоры з Дзісеншчыны, пра якія прашу даць тлумачэнні.

​

І.В. Рушнік зь Берагіняй вышываўся з нейкай просьбай-зваротам да тае Берагіні. Напэўна, прасілі здароў'я, бо вада, крыніца - гата сымбалі здароў'я ды моцы. Вышыць такі ўзор - гэта тое ж, што вады з гаючае крыніцы напіцца.

А вось, што азначаюць узоры, што скарыстоўвалі гітлераўцы, я, шчыра, ня ведаю. Я далёка ня ўсё ведаю. У мяне адно кніжка М.Кацара на стале. Ды яшчэ генетычнай памяці трохі. Зрэшты, і свастыка - гэта стары арыйскі знак, і ў нашай вышыўцы шмат сустракаецца.

​

На ўсё добрае! З пашанотаю,

Сяргей Панізьнік.

​

Пэўна, узьнікнуць новыя пытаньні. То буду рада працягнуць размову. :)

Найлепшага!

З павагай,

Ірына Варабей.

​

2009 г.

​

"Літаратура і Мастацтва" № 10 (4554) 12 сакавіка 2010 г., бачына 12

http://lim.by/limbyfiles/lim10.pdf

ANPT. Issue #63, 2023. Калядная Каза

A Needle Pulling Thread, Issue #63 (2023)  Traditions 

-публікацыя ў часопісе-

Kaliada Goat.  

"Калядная Каза".

Гэта работа была ўдзельнікам канадзкага трохгадовага вандроўнага шоў-выставы “Threadworks 2016”. Работы для яго адбіраліся на конкурснай падставе з усёй Канады.  

У беларускай культуры каза ёсць сакральнай, чароўнай жывёлай, якая можа зрабіць чалавека паспяховым проста сваёй прысутнасцю ў ягонай гаспадарцы. У фальклоры гаворыцца: “Дзе каза нагой – там жыта капой, Дзе каза рогам – там жыта стогам”.

Культ казы шануецца цягам зімовых святкаў, а менавіта падчас зімовага сонцазвароту, калі стары год сыходзіць, і новы год пачынаецца.

У беларускай мове гэтае свята мае назу “Каляды”, што паходзіць ад слова “кола”.

Гэта вельмі вясёлы час, калі ўбраныя ў дзіўныя касцюмы людзі ходзяць групамі ад хаты да хаты, выпрошваюць у гаспадарой гасцінцаў, спяваючы калядкі ды водзячы з сабой чароўную “казу”, каб яна пахадзіла па гасподзкім двары.

У маю версію Каляднай Казы, я улучыла некалькі сакральных беларускіх сымбаляў, звязаных з зімовымі святкамі –

- сама каза,

- Батлеемская зорка, што сымбалізуе нараджэнне Хрыста,

- геаметрычны знак “Сонца”,

- знак “Продкі”,

- сымбалі багацця і дабрабыту.

 Для пазнакі зімовага сонцазвароту на Казінай пысе змешчаны знак “Завяршэння” – заканчэння году. А на Казіным ілбе – знак “Пачатку”.

На самым версе размешчаны знак самой Каляды.

 Па баках дызайна ёсць дзва надпісы. Яны зроблыныя Беларускімі стылізаванымі шрыфтамі. Літары чытаюцца зверху ўніз. Надпіс справа чытаецца як “Merry Christmas!”, надпіс злева – “Вясёлых Каляд!”

 *Belarusan Traditional Stitching Motifs, або Беларускія стылізаваныя шрыфты – гэта кірылічныя і лацінскія шрыфты, заснаваныя на матрыцы беларускага арнаменту, якія распрацаваў беларускі філосаф і лінгвіст Міхаіл Баярын.

Іх можна знайсці тут 

Набыць схему ў краме Etsy         Іншыя публікацыі ў ANPT 

--------------------------------------------------

The piece was a part of the juried ‘Threadworks 2016’ three-year Traveling Show. 

In Belarusan culture, the goat is the sacred, magical animal believed to easily make a person successful just by its presence in one’s personal space. The folklore says, "Where the goat walks, there rye grows. Where the goat horns point, there is harvest growth".

The goat is worshiped during the winter holiday season, namely the winter solstice time, when the old year comes to an end and a new one begins.

In the Belarusan language, this holiday is called 'Kaliady' from the word 'kola' meaning a circle.

This is fun-filled time of the year when it’s customary for groups of people dressed in fancy clothes to solicit food door-to-door by singing carols, leading the magic “goat” around the master’s house for him to have a good harvest next year. 
In my version of the Kaliada Goat design, there are several sacred Belarusan symbols connected to the winter holiday season –

- the goat itself,

- the star of Bethlehem symbolizes Jesus's Birth and Christmas,

- the geometrical sign of The Sun,

- the signs of Ancestors,

- symbols of Wealth and Well-being.

To mark the winter solstice, the sacred symbol for the Completion of the year is embroidered on the Goat’s snout and that of the beginning of the new year (appearing, sprouting, springing) is embroidered on its forehead.at

At the very top is the solar sign of the Kaliada.

There are two inscriptions at both sides of the design. They are made in Belarusan Traditional Stitching Motifs Font*, and the letters are read from top to bottom). The inscription on the right says, “Merry Christmas!”, and the one on the left, “Merry Kaliada!” in Belarusan.

 

*Belarusan Traditional Stitching Motifs Font is a stylization of the Cyrillic and Latin alphabets based on the patterns of the Belarusan ornamental strips on belts and towels. It has been created by Belarusan philosopher and linguist Mihail Bayaryn.

It can be found on the page HERE 

The Kaliada Goat Pattern is available on Etsy